Από το ηρωικό «ελευθερία ή θάνατος» στο αντι-ηρωικό «ασφάλεια ή θάνατος»

Πώς αναποδογύρισε το δίδαγμα του 1821 μετά το 2020

Γράφει ο Κωνσταντίνος Ι. Βαθιώτης, Καθηγητής Ποινικού Δικαίου – Δικηγόρος Αθηνών

---

ΠΡΟΪΔΕΑΣΜΟΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΒΙΑΣΤΙΚΟΥΣ

Ελευθερία χωρίς ρίσκο είναι σύλληψη αδιανόητη. Όποιος προπαγανδίζει τον στόχο της απόλυτης ασφάλειας ως προϋπόθεση για την μεγιστοποίηση της ελευθερίας είναι ένας απατεώνας που εποφθαλμιά την ελευθερία.

Κατά την τριετία 2020-2023, όμως, ζήσαμε ακριβώς το παράδειγμα του μεγάλου απατεώνα τούτου του αιώνα. Ενάντια στο σύνθημα της Ελληνικής Επαναστάσεως «ελευθερία ή θάνατος» εφαρμόσθηκε η ανάποδη συνταγή: «ασφάλεια ή θάνατος», η οποία θα μπορούσε να επιμερισθεί σε πολλά υποσυνθήματα: «Λοκντάουν ή αφανισμός του πληθυσμού» / «Μάσκα παντού ή πάρτι του αόρατου εχθρού» / «Μπατονέτα κάθε τρεις και λίγο στην μύτη, αλλιώς θα σε πουν αδιάφορο αλήτη» / «Εδώ το εμβόλιο, εκεί ο τάφος», τάδε έφη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος.

Άραγε, θα ήταν ποτέ δυνατόν ένας Κολοκοτρώνης ή μια Μπουμπουλίνα να ρίχνουν τουφεκιές ή κανονιές και μετά να βγάζουν από την τσέπη τους το αντισηπτικό και να πασαλείβονται; Αν υπήρχε τηλεόραση το 1821, θα δεχόταν ο Παπαφλέσσας ή η Μαντώ Μαυρογένους να πλένουν χεράκια, να φορούν μασκούλα και να κρατούν αποστάσεις; Ή μήπως ακριβώς επειδή θα υπήρχε τηλεόραση, δεν θα υπήρχαν οι ίδιοι;

Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου 1821, μετά την μετάβαση της ανθρωπότητας στην προχωρημένη δαιμονική φάση της Νέας Εποχής, την οποία σηματοδοτεί η κήρυξη της πανδημίας του κορωνοϊού στις 11 Μαρτίου 2020, θα μας θυμίζει ότι ζούμε όχι απλώς στην Νέα, αλλά στην Παντελώς Ανάποδη Εποχή.

Επομένως, το ηρωικό σύνθημα «ελευθερία ή θάνατος» που έσωσε την πατρίδα μας, αναποδογυρισμένο στο αντι-ηρωικό σύνθημα «ασφάλεια ή θάνατος», είναι βέβαιον ότι αργά ή γρήγορα θα την καταστρέψει!

---

Οι ήρωες του 1821 με το παράδειγμά τους μας δίδαξαν πώς ελευθερώνεται μια σκλαβωμένη πατρίδα: με την αυτοθυσιαστική διακινδύνευση της ζωής τους χάριν του κοινού καλού.

Αν το μυαλό των ηρωικών αγωνιστών, σκεπτόμενο την χατζάρα του Οθωμανού, είχε μολυνθεί από τον ιό του τρόμου για την ζωή τους, τότε θα είχαν προτιμήσει να καταφύγουν στην λύση των αντι-ηρώων του 2020, δηλαδή στο λοκντάουν: θα κλειδαμπαρώνονταν στα σπίτια τους και θα έβγαιναν μόνο για τούρκικο καφεδάκι στα τοπικά καφενεία. Έτσι, θα ήταν ευτυχισμένοι (διάβαζε: ευνουχισμένοι) ως απολύτως ασφαλείς, κάνοντας «μαμ, κακά και νάνι».

Η συνέπεια αυτής της αντι-ηρωικής στάσης θα ήταν η εξής: Όλοι εμείς που σήμερα καυχώμαστε ότι ζούμε στην απελευθερωμένη από τον τουρκικό ζυγό Ελλάδα, θα ήμασταν αξιολύπητα γιουσουφάκια, πασχίζοντας να βρούμε λίγη σκιά κάτω από την σημαία με την λευκή ημισέληνο και το αστέρι σε κόκκινο φόντο.

Ας το συνειδητοποιήσουμε:

Ελευθερία χωρίς ρίσκο είναι σύλληψη αδιανόητη. Όποιος προπαγανδίζει τον στόχο της απόλυτης ασφάλειας ως προϋπόθεση για την μεγιστοποίηση της ελευθερίας είναι ένας απατεώνας που εποφθαλμιά την ελευθερία.

Κατά την τριετία 2020-2023, όμως, ζήσαμε ακριβώς το παράδειγμα του μεγάλου απατεώνα τούτου του αιώνα. Ενάντια στο σύνθημα της Ελληνικής Επαναστάσεως «ελευθερία ή θάνατος» εφαρμόσθηκε η ανάποδη συνταγή: «ασφάλεια ή θάνατος», η οποία θα μπορούσε να επιμερισθεί σε πολλά υποσυνθήματα:

• «Λοκντάουν ή αφανισμός του πληθυσμού»

• «Μάσκα παντού ή πάρτι του αόρατου εχθρού»  

• «Μπατονέτα κάθε τρεις και λίγο στην μύτη, αλλιώς θα σε πουν αδιάφορο αλήτη»

• «Εδώ το εμβόλιο, εκεί ο τάφος», τάδε έφη Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος

Τα συνθήματα αυτά διέπονται από την λογική της επίτευξης μιας ολοκληρωτικής ασφάλειας, η οποία θυμίζει έναν υπερπροστατευτικό γονέα, ο οποίος θέλει να κλείσει τον πολυαγαπημένο γιόκα του ή την λατρεμένη κοράκλα του μέσα σε ένα χρυσό κλουβί, ώστε να είναι σίγουρος ότι τα παιδιά του δεν υπάρχει καμία περίπτωση να κινδυνεύσουν να υποστούν την παραμικρή αμυχή ή να χάσουν έστω μια τρίχα από τα μαλλιά τους, πόσω μάλλον να πάθουν κάποιο μεγάλο κακό ή ακόμη χειρότερα να χάσουν την ζωή τους. Κρατώντας τα παιδιά του κλειδωμένα μέσα στο χρυσό κλουβί τους, ο γονιός τους θα κοιμάται ήσυχος ότι, βρέξει-χιονίσει, θα μπορεί να τα βλέπει, να τα ακούει και να τα αγγίζει καθημερινά.

Μόνο που ένας τέτοιος γονέας αντιμετωπίζει εν τέλει τα παιδιά του σαν άψυχα μουσειακά εκθέματα ή σαν «στρατιωτάκια ακούνητα, αμίλητα κι αγέλαστα», και όχι σαν ανθρώπους που, για να επαληθεύουν την κατά φύσιν ιδιότητά τους, θα πρέπει να έχουν την ικανότητα να αποφασίζουν και να ενεργούν οικεία βουλήσει, αποδεικνύοντας ότι διατηρούν το υπερπολύτιμο θείο δώρο τους, το αυτεξούσιο.

Βεβαίως, δεν πρέπει να λησμονούμε ότι οι ίδιοι γονείς που μεταχειρίζονται τα παιδιά τους σαν πουλάκια μαντρωμένα μέσα στο «χρυσό κλουβί» είναι εκείνοι που έχουν την τάση να μετατρέπουν τα σπίτια τους σε απόρθητα φρούρια. Όπως παρατηρεί ο Ουρουγουανός λογοτέχνης Eduardo Galeano για το φαινόμενο της «βιομηχανίας του φόβου» στο βιβλίο του «Ένας κόσμος ανάποδα»:

¹

«Στην Ουρουγουάη κάθε μέρα αυξάνεται ο αριθμός των σπιτιών που, παρότι έχουν τρεις κλειδαριές, βάζουν και τέταρτη, κάνοντας την πόρτα τους να μοιάζει με σταυροφόρο πολεμιστή».

Μόλις που χρειάζεται να αναφερθεί ότι όποιος αποφασίζει να βάλει και τέταρτη κλειδαριά στην πόρτα του, δεν θα έχει ενδοιασμούς να βάλει και τέταρτη δόση από ένα πειραματικό φαρμακευτικό σκεύασμα στις αρτηρίες του.

Από την κήρυξη της πανδημίας και έπειτα, είναι ηλίου φαεινότερον ότι με την υπερπροστατευτική (σκληρά πατερναλιστική) λογική του «χρυσού κλουβιού» μεταχειρίζονται τους πολίτες οι διαχειριστές (ή/και κατασκευαστές) των παγκόσμιων πολυκρίσεων, αδιαφορώντας πλήρως για το γεγονός ότι τα μέτρα που λαμβάνονται χάριν της ολοκληρωτικής ασφάλειας θα στερήσουν εν τέλει από τους πολίτες τις στοιχειώδεις προϋποθέσεις που πρέπει να πληρούνται ώστε να νιώθουν άνθρωποι, δηλαδή ελεύθερα πλάσματα. Άραγε, πρόκειται για αδιαφορία ή μήπως για επιδίωξη;

Θα άξιζε να τοποθετούσαμε νοερώς έναν ήρωα του 1821 στην σημερινή υποχόνδρια κοινωνία που, πάσχουσα από αρρωστοφοβία και νιπτομανία, ανήγαγε τα αντισηπτικά μπουκάλια σε sine qua non αξεσουάρ κάθε χώρου αλλά και αχώριστο σύντροφο αρκετών πολιτών (κάποιοι κυκλοφορούν πλέον με αντισηπτικό μπρελοκάκι, το οποίο κουβαλούν ακόμη και μέσα στην εκκλησία!) και να αναρωτηθούμε:

Θα ήταν ποτέ δυνατόν ένας Κολοκοτρώνης ή μια Μπουμπουλίνα να ρίχνουν τουφεκιές ή κανονιές και μετά να βγάζουν από την τσέπη τους το αντισηπτικό και να πασαλείβονται; Αν υπήρχε τηλεόραση το 1821, θα δεχόταν ο Παπαφλέσσας ή η Μαντώ Μαυρογένους να πλένουν χεράκια, να φορούν μασκούλα και να κρατούν αποστάσεις; Ή μήπως ακριβώς επειδή θα υπήρχε τηλεόραση, δεν θα υπήρχαν οι ίδιοι;

Όποιος επισκέπτεται τις δημόσιες υπηρεσίες (αρνούμενος να διεκπεραιώνει τις υποχρεώσεις του διαδικτυακώς) διαπιστώνει με βαθιά θλίψη ότι κάποιοι υπάλληλοι, μετά το πέρας της εκάστοτε συναλλαγής, πασαλείβουν σχολαστικά τα χέρια τους με αντισηπτικό, ενώ ορισμένοι εξ αυτών φορούν όχι μόνο μάσκα αλλά και γάντια. Επομένως, ανακύπτει το μέγα ερώτημα:

Μέσα από μια κοινωνία με τέτοιους φοβικούς πολίτες πώς γίνεται να ξεπηδήσουν ήρωες πρόθυμοι για επανάσταση; Ακόμη κι αν γίνεται, το παράδειγμά τους θα έμενε ισχνό και πενιχρό, άνευ μιμητών.

Μια κοινωνία που αποτελείται από μυγιάγγιχτους πολίτες οι οποίοι τρέμουν τον ίσκιο τους δεν μπορεί να λειτουργήσει ως κοινωνία, αλλά καταντά ένα συνονθύλευμα από μονάδες εγκλωβισμένες στο υπερευάλωτο σώμα τους και φυλακισμένες μέσα στα σπίτια τους.

Δεν θα ήταν υπερβολή να ισχυριζόμασταν ότι γίναμε χειρότεροι και από τον πρωτόγονο άνθρωπο, ο οποίος ένιωθε μεν αδύναμος μπροστά στην ασθένεια, πλην όμως αποδεχόταν στωικά τον κίνδυνο νόσησης. Με τα μάτια του πρωτόγονου ανθρώπου:

«η ασθένεια αποτελεί μέρος της φύσης των πραγμάτων. Δεν είναι σφάλμα κανενός, εκτός και αν φταίει κάποιος φανταστικός και απρόσωπος δαίμονας»

²

.

Εκείνοι, λοιπόν, που δαιμονοποίησαν τον κορωνοϊό βαπτίζοντάς τον «αόρατο εχθρό», στην ουσία μεταχειρίστηκαν τους πολίτες σαν πρωτόγονους ανθρώπους, ωθώντας τους να κατεβούν σε ακόμη πιο χαμηλό πολιτισμικό επίπεδο.

Όπως προσφυώς επισημαινόταν προ μιας περίπου εικοσαετίας σε ένα βιβλίο για την «Εποχή του Φόβου»:

³

Αυτή η κοινωνία «έχει χάσει το νεύρο της και έχει υψώσει στη σημαία της το αγγλοσαξονικό “It’s better to be safe than sorry” [Καλύτερα να προσέχουμε παρά να την πληρώσουμε]». «Χωρίς το προμηθεϊκό στοιχείο του σύγχρονου πολιτισμού δεν θα είχαν υπάρξει ούτε οι μεγάλες ανακαλύψεις των εξερευνητών, που άνοιξαν τις πύλες καινούργιων κόσμων, ούτε οι επιστημονικές και τενχολογικές τομές ούτε οι εθνικές και κοινωνικές επαναστάσεις, που σάρωσαν τις παλιές τυραννίες».

Στο ίδιο βιβλίο γίνεται η ακόλουθη διαπίστωση:

⁴

«Στη νέα εποχή η αναγόρευση της ασφάλειας σε υπέρτατη αξία, πάνω από την πρόοδο, την ευημερία, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη, σηματοδοτεί το αποκαρδιωτικό χαμήλωμα του πήχη των κοινωνικών απαιτήσεων. […] «Υπάρχει όντως μια μείζων απειλή για την υγεία που αντιμετωπίζουν οι σύγχρονες κοινωνίες. Πολύ περισσότερο από το παθητικό κάπνισμα, η παθητική ζωή βλάπτει σοβαρά την υγεία μας. Αγοραφοβία, μικροβιοφοβία, καθαρομανία, λατρεία του σώματος, υστερικός υγιεινισμός, κάθε είδους μεταλλάξεις του καθημερινού τρόμου, αναπτύσσονται οργιαστικά στη Νέα Εποχή, μετά το ιδεολογικό μπλακ άουτ του 1990. Αποτελεί τραγική ειρωνεία το γεγονός ότι, αμέσως μετά τη νίκη της εναντίον του σοσιαλιστικού “αντίπαλου δέους”, η Δύση περιέπεσε σε μανιοκαταθλιπτική κατάσταση».

Συμπέρασμα: Ο εορτασμός της 25ης Μαρτίου 1821, μετά την μετάβαση της ανθρωπότητας στην προχωρημένη δαιμονική φάση της Νέας Εποχής, την οποία σηματοδοτεί η κήρυξη της πανδημίας του κορωνοϊού στις 11 Μαρτίου 2020, θα μας θυμίζει ότι ζούμε όχι απλώς στην Νέα, αλλά στην Παντελώς Ανάποδη Εποχή.

Επομένως, το ηρωικό σύνθημα «ελευθερία ή θάνατος» που έσωσε την πατρίδα μας, αναποδογυρισμένο στο αντι-ηρωικό σύνθημα «ασφάλεια ή θάνατος», είναι βέβαιον ότι αργά ή γρήγορα θα την καταστρέψει!

1. Μτφ.: Γ. Ζακοπούλου, Εκδοτικός Οργανισμός Πάπυρος, Αθήνα 2019, σελ. 109.

2. Καζίνσκι, Η βιομηχανική κοινωνία και το μέλλον της, μτφ.: Σ. Γιαννέλης, εκδ. Έξοδος, Αθήνα 2019, σελ. 60.

3. Παπακωνσταντίνου, Η Εποχή του Φόβου. Αυτοκρατορία των ΗΠΑ και Δικτατορία της Αγοράς, εκδ. Λιβάνη, Αθήνα 2005, σελ. 320.

4. Ό.π. (υποσ. 3).